برای ورزشکاران جوان، فعالیتهای ورزشی فراتر از یک بازی است. مشارکت در فعالیتهای ورزشی باعث بهبود آمادگی جسمانی، هماهنگی و نظم و انضباط شخصی میشود و فرصتهای ارزندهای در اختیار کودکان قرار میدهد تا کار گروهی را یاد بگیرند. از آنجا که ورزشکاران جوان هنوز در حال رشدند، بیشتر از بزرگسالان در معرض خطر آسیبدیدگی قرار دارند. انجام بیش از حد از یک ورزش ممکن است عواقبی داشته باشد از قبیل آسیبدیدگیهایی که رشد را مختل کرده و منجر به مشکلات بلندمدت سلامتی میشوند.
خوشبختانه میتوان از بسیاری از آسیبدیدگیهای ورزشی در جوانان جلوگیری کرد. برخی از روشهای موثرتر برای جلوگیری از این آسیبدیدگیها عبارتند از مربیگری مناسب سن ورزشکار، آمادهسازی بدنی خوب و استفاده درست از تجهیزات. علاوه بر این، مربیان و والدین میتوانند با ایجاد فضای رقابتی سالم که بر اعتماد به نفس، همکاری و تصویر مثبت از خودْ تاکید میکند و نه فقط پیروزی، از آسیبدیدگی جلوگیری کنند.
تفاوت بین ورزشکاران کودک و بزرگسال
کودکان هنوز در حال رشدند
ورزشکار جوان، نسخه کوچکتر بزرگسالان نیست. استخوانها، عضلات، تاندونها و رباطهای کودکان هنوز در حال رشدند و باعث میشوند آنها بیشتر در معرض آسیبدیدگی قرار بگیرند. بهعلاوه، از نظر هماهنگی، قدرت و استقامت بین کودکان و بزرگسالان تفاوتهای قابل توجهی وجود دارد.
کودکان از نظر اندازه و بلوغ متفاوتند
ورزشکاران جوان همسن ممکن است از نظر اندازه و بلوغ جسمی بسیار متفاوت باشند. دانشآموزان ابتدایی در هنگام فعالیتهای ورزشی کمتر دچار آسیبدیدگی شدید میشوند، زیرا در مقایسه با ورزشکاران با سنین بالاتر، کوچکتر و کندتر هستند. اما، ورزشکاران دبیرستانی، بزرگتر، سریعتر و قویترند و قادرند در ورزشهای تماسی نیروی بسیار بیشتری صرف کنند.
صفحات رشد کودکان ممکن است آسیب ببیند
صفحات رشد، نواحی در حال رشد غضروف در انتهای استخوانهای بلندند که رشد استخوان در کودکان در آنها اتفاق میافتد. صفحات رشد، از رباطها و تاندونهای اطراف، ضعیفترند. همان پیچ خوردن مچ پایی که ممکن است منجر به یک پیچخوردگی ساده در بزرگسالان شود، میتواند در یک ورزشکار جوان، منجر به شکستگی جدی صفحه رشد شود. آسیبدیدگیهای صفحه رشد میتوانند رشد طبیعی استخوان را مختل کنند.
آسیبدیدگیهای متداول ورزشی در جوانان
آسیبدیدگیهای حاد
آسیبدیدگیهای حاد ورزشی در اثر یک ضربه ناگهانی مانند پیچ خوردن، زمین خوردن یا برخورد ایجاد میشود. آسیبدیدگیهای حاد متداول عبارتند از شکستگی استخوانها، پیچخوردگیها (آسیبدیدگی رباطها)، کشیدگیها (آسیبدیدگیهای عضلانی و تاندونی) و بریدگی یا کبودی.
بیشتر آسیبدیدگیهای حاد را پزشک باید معاینه کند. در صورت بروز آسیبدیدگی، مربیان و والدین باید به سرعت معالجه با کمکهای اولیه را انجام دهند. این معالجه سریع، معمولا استفاده از روش RICE است: استراحت، استفاده از یخ، بستن با بانداژهای الاستیک (فشردهسازی) و بالا نگه داشتن بازو، دست، ساق یا پای آسیبدیده. این معالجه معمولا باعث کاهش ناراحتی و نیز کاهش زمان بهبودی میشود. کمکهای اولیه مناسب، ورم را به حداقل رسانده و به پزشک در تشخیص دقیق کمک میکند.
آسیبدیدگی در اثر استفاده بیش از حد
آسیبدیدگی در اثر استفاده بیش از حد، به تدریج و در طی زمان اتفاق میافتد؛ وقتی که یک فعالیت ورزشی تکرار میشود، بخشهای بدن در زمان بین بازیها فرصت کافی برای بهبود ندارند. از جمله مصدومیتهای استفاده بیش از حد میتوان به آسیبدیدگی در اثر پرتاب در آرنج، تاندونیت آشیل و شین اسپلینت (درد ساق پا) اشاره کرد. مربیان ممکن است در تشخیص مشکلاتی که زیاد جدی نیستند دشواری بیشتری داشته باشند، زیرا درد آن کم است و ورزشکار اغلب آن را نادیده میگیرد. آسیبدیدگیهای مکرر ممکن است به آسیب استفاده بیش از حد تبدیل شوند که میتوانند باعث شوند ورزشکار بقیه فصل را در کنار زمین بگذراند.
برای اینکه ورزشکارانْ طولانیمدت در شرایط مسابقه باقی بمانند، آسیبدیدگیهای در اثر استفاده بیش از حد باید در اسرع وقت توسط پزشک تشخیص داده و درمان شوند. والدین و مربیان باید از علائم متداول آسیبدیدگی استفاده بیش از حد آگاه باشند. این علائم عبارتند از:
• درد. این درد را نمیتوان به یک آسیبدیدگی حاد، مانند زمین خوردن ربط داد. این درد اغلب با فعالیت افزایش مییابد
• ورم
• تغییر در فرم یا تکنیک
• کاهش علاقه به تمرین
در سیستم اسکلتی-عضلانی ورزشکار در حال رشد، درد ناشی از حرکت تکراری ممکن است در جایی غیر از محل واقعی آسیب حس شود. به عنوان مثال، درد زانو در کودک یا نوجوان ممکن است در واقع ناشی از دردی باشد که به دلیل آسیبدیدگی در مفصل ران ایجاد شده است. آسیبدیدگی حاد باشد یا به دلیل استفاده بیش از حد، اگر علائم در کودک ادامه یابد یا عملکرد ورزشیاش را تحت تاثیر قرار دهد باید توسط پزشک معاینه شود. هرگز نباید به کودک اجازه داده شود که “با درد تمرین کند”.
راهکارهایی برای جلوگیری از آسیبدیدگیهای ورزشی در جوانان
برای مربیان، والدین و ورزشکاران راهکارهایی وجود دارد که میتوانند برای جلوگیری از آسیبهای ورزشی آنها را دنبال کنند. از همه مهمتر، ورزشکاران باید:
• برای انجام یک ورزش در شرایط بدنی مناسبی باشند (معاینات بدنی ورزشی قبل از شرکت در مسابقه میتوانند در تشخیص مشکلات احتمالی بسیار مفید باشند)
• قوانین یک ورزش را بشناسند و آنها را رعایت کنند
• از وسایل محافظتی مناسب استفاده کنند (به عنوان مثال محافظهای مخصوص ساق پا برای فوتبال، کلاه ایمنی محکم هنگام مواجهه با پیچر بیسبال، کلاه ایمنی و محافظ بدن برای هاکی روی یخ)
• نحوه استفاده صحیح از تجهیزات ورزشی را بدانند (مثلا تنظیم صحیح اتصالات در اسکی روی برف)
• همیشه قبل از بازی گرم کنند
• هیدراته بمانند
• وقتی خستهاند یا درد زیادی دارند بازی نکنند
آموزش مناسب
ورزشکاران جوان برای ورزش نیاز به آموزش مناسب دارند. آنها باید تشویق شوند تا برای ورزش آموزش ببینند، نه اینکه انتظار داشته باشند ورزش خود به خود باعث شود متناسب بمانند.
ورزشکاران جوان باید یک برنامه منظم آمادهسازی (به همراه مربیشان) را با تمرینات ترکیبی که مخصوص ورزش انتخابیشان طراحی شده دنبال کنند. بهعلاوه، یک رژیم تمرینی وزنی با نظارت دقیق و ساختار مناسب، میتواند به جوانان کمک کند خود را برای فعالیتهای ورزشی آماده کنند.
آسیبدیدگیهای ورزشی را متوقف کنید
بسیاری از آسیبدیدگیهای ورزشی در ورزشکاران جوان – به ویژه آسیبدیدگیهای آرنج و زانو – در اثر فشارهای مکرر و بیش از اندازه بر روی واحدهای عضلانی- استخوانی نابالغ ایجاد میشوند. پزشکان، شاهد افزایش آسیبدیدگیهای استفاده بیش از حد هستند، زیرا بسیاری از جوانان ورزشکار فقط بر روی یک ورزش تمرکز کرده و در تمام طول سال همان را تمرین میکنند. آکادمی جراحان ارتوپدی آمریکا برای کمک به آموزش والدین، مربیان و ورزشکاران در مورد نحوه جلوگیری از آسیبدیدگیهای استفاده بیش از حد، با برنامه توقف آسیبدیدگی ورزشی همکاری کرده است. نکات ویژه برای جلوگیری از آسیبدیدگی استفاده بیش از حد شامل موارد زیر است:
• تعداد تیمهایی که کودکتان در یک فصل در آنها بازی میکند را محدود کنید. کودکانی که در بیش از یک تیم بازی میکنند به ویژه در معرض آسیبدیدگی استفاده بیش از حد قرار دارند.
• به کودکتان اجازه ندهید در تمام طول یک سال یک ورزش را انجام دهد – استراحت منظم و انجام سایر ورزشها برای رشد مهارت و پیشگیری از آسیبدیدگی ضروری است.
فضای رقابتی سالم
مربیان و والدین همچنین مسئول ایجاد فضایی هستند که کار تیمی و ورزشی را ارتقا میبخشد. ورزش جوانان همیشه باید سرگرمکننده باشد. نگرشِ “پیروزی به هر قیمت” در بسیاری از والدین، مربیان، ورزشکاران حرفهای و همسالان، میتواند منجر به آسیبدیدگی شود. یک ورزشکار جوان که میخواهد انتظارات غیر واقعی دیگران را برآورده کند ممکن است علائم هشداردهنده آسیب را نادیده بگیرد و به بازی با درد ادامه دهد. جوانان ورزشکار باید یاد بگیرند که با موفقیت و شکست کنار بیایند تا چشمانداز مناسبی از رویدادهای ورزشی بسازند. ترویج اخلاق “پیروزی به هر قیمت” میتواند تاثیرات مخرب کوتاهمدت و بلندمدتی بر روی جوانان ورزشکار اثرپذیر بگذارد.
ورزشکاران زن
ورزش و تمرین، فعالیتهای سالمی برای دختران و زنان در هر سنی است. ، مشارکت دختران و زنان جوان در ورزش افزایش چشمگیری یافته است. گاهی اوقات، زن ورزشکاری که تمرکز خود را بر روی لاغر یا سبک بودن میگذارد ممکن است خیلی کم غذا بخورد یا زیاد ورزش کند. انجام این کار میتواند باعث آسیب بلندمدت به سلامتی شود.
هنگامی که دختر یا زن جوانی در رژیم گرفتن یا ورزش کردن افراط میکند، ممکن است سه اختلال بههمپیوسته ایجاد شود. در مجموع به این سه اختلال “تریاد ورزشکار زن” گفته میشود.
این سه بیماری عبارتند از:
• اختلال خوردن
• اختلال قاعدگی
• پوکی استخوان زودرس (تراکم کم استخوان به نسبت سن)
درمان تریاد ورزشکار زن اغلب نیاز به کمک تیمی از متخصصان پزشکی شامل پزشک، مربی ورزشی، متخصص تغذیه و مشاور روانشناسی دارد.
استفاده از استروئید
بسیاری از ورزشکاران جوان – دختر و پسر – برای بهبود عملکرد ورزشیشان از استروئیدهای آنابولیک موجود در بازار سیاه استفاده میکنند. استروئیدها حجم عضلانی را افزایش میدهند، اما میتوانند عوارض جدی و بالقوه تهدیدکننده جانی ایجاد کنند و باید از آنها اجتناب شود. اکثر استروئیدها غیرقانونی هستند و توسط سازمانهای ورزشی ممنوع شدهاند.
مکملهای ورزشی
بسیاری از ورزشکاران در هر سنی از مکملهای ورزشی مانند کراتین استفاده میکنند، زیرا فکر میکنند این ماده باعث افزایش قدرت و بهبود عملکرد ورزشی میشود. سازمان غذا و داروی ایالات متحده، مکملهای غذایی را کنترل نمیکند. این بدان معنی است که محصولات مکمل موجود در فروشگاهها ممکن است از نظر مقدار و کیفیت متفاوت باشند و هیچ تضمینی برای بیخطر یا خالص بودنشان وجود ندارد. تحقیقات کافی نیز در مورد اثرات بلندمدت مصرف مکملهای ورزشی بر سلامتی به ویژه در بزرگسالان و کودکانی که هنوز در حال رشدند وجود ندارد. صرف نظر از اینکه در چه سن و شرایط سلامتی هستید، همیشه قبل از مصرف مکملهای غذایی برای مشاوره به پزشک مراجعه کنید.
مزایای مشارکت در ورزش
فعالیت ورزشی جوانان، معمولا با خطرات کم و فواید زیاد همراه است. هدف اصلی باید مشارکت لذتبخش باشد. شرکت در ورزشهای رقابتی و غیررقابتی، باعث رشد تناسب اندام، مهارتهای حرکتی، مهارتهای اجتماعی و قدردانی مادامالعمر از ورزش میشود.