از الکتروتراپی (Electrotherapy) چه میدانید؟ تا به حال به مزیتهای الکتروتراپی فکر کردهاید؟ اکثر افراد اطلاعات زیادی از درمانهای الکتروتراپی نمیدانند و با شنیدن اسم آن دچار وحشت، شک و تعجب میشوند. الکتروتراپی از روشهای فیزیوتراپی و توانبخشی بوده که توسط دستگاهها و متدهای مختلف انجام میشود. در این درمان فیزیوتراپیست جریان برق را به نواحی آسیبدیده بدن متصل میکند. نگران نباشید این جریان در صورتی که به درستی و کنترل شده اعمال شود، نه تنها هیچ ضرری نخواهد داشت، بلکه میتواند بسیار مفید واقع شود. در این مقاله شما را با الکتروتراپی، انواع آن، مزیت و معایب، هزینه و عوارض و همچنین آسیب هایی که توسط این روش درمانی بهبود یافته و درمان میشوند، آشنا میکنیم.
الکتروتراپی چیست؟
یکی از روشهای درمانی که میتواند در خانه و یا در کلینیک فیزیوتراپی انجام شود، الکتروتراپی است. در این روش از جریان الکتریکی کنترل شده ای استفاده شده و با اتصال آن به ناحیه آسیبدیده بدن، بافتها تحریک شده و شروع به ترمیم شدن میکند. الکتروتراپی به دو حالت کلی انجام میشود:
استفاده از جریان متناوب: این روش معمولا گزینه بهتری بوده و بیشتر مورد استفاده قرار میگیرد.
جریان مستقیم: استفاده از جریان الکتریکی و انتقال آن به بدن هیچ واسطهای و به طور مستقیم که معمولا به ندرت انجام میشود.
الکتروتراپی برای چه افرادی لازم است؟
این روش درمانی به بهبود عوارض، آسیبها و بیماریهای بسیاری کمک میکند و مناسب افرادی است که دچار عارضههای اسکلتی و استخوانی جدی شدهاند و یا میخواهند از بروز آسیبهای جدی تر جلوگیری کنند. افراد در سنین مختلف، افرادی که دچار شکستگی های شدید شده اند، افرادی که فعالیت های ورزشی حرفهای و سنگین انجام میدهند و همچنین افرادی که در اثر ضربه، سوانح ورزشی و تصادف دچار آسیب در نواحی مختلف بدن از جمله پارگی رباطها، تاندونها و عصبها شدهاند و یا بعد از جراحی میخواهند به سرعت به فعالیت خود ادامه بدهند و عملکرد قبل خود را بدست بیاورند، به شرطی که شرایط خاص از جمله بیماریهای قلبی عروقی، تومورهای بدخیم در ناحیه آسیب دیده و… نداشته باشند(واجد شرایط باشند) میتوانند برای درمان از روشهای مختلف الکتروتراپی استفاده کنند.
مزایای الکتروتراپی
این روش درمانی توانبخشی مزیتهای مختلفی دارد. این مزیت ها به دو بخش درمانی و کلی تقسیم میشوند. مزیتهای درمانی الکتروتراپی عبارتند از:
- تسریع در روند بهبودی ناحیه آسیب دیده و کاهش دوره نقاهت و درمانی
- تقویت سیستم ایمنی بدن
- بهبود عملکرد و افزایش دامنه حرکتی
- تسکین درد
- کاهش التهاب و تورم
- افزایش گردش خون در بافتهای آسیب دیده و تحریک و ترمیم آنها
- تحریک هورمونهای ضد درد و تولید و ترشح اندورفین
- بهبود گردش خون و افزایش سطح اکسیژن و انرژی در سلولها
- افزایش سوخت و ساز سلولهای بدن
- بهبود سریع زخم ها
- نسبت به درمانهای تهاجمی ارزان تراست.
- در مدت کمی بهبود مشاهده میشود.
- ایمن و مطمئن است.
- عوارض خاصی ندارد.
- در بسیاری از موارد نیاز به جراحی را برطرف میکند.
کاربردهای الکتروتراپی
این روش درمانی به بهبود بسیاری از آسیبها و مشکلات و بیماریهای (استخوانی- اسکلتی) پرداخته و به بهبود سریع بیمار کمک می کند. این آسیبها و بیماریها عبارتند از:
- سندرم تونل کارپال
- دردهای حاد و مزمن بعد از جراحی زانو
- مشکلات و آسیبهای زانو از جمله پارگی و آسیب مینیسک
- آسیبهای رباطها و لیگامانها
- آسیبهای نخاعی
- کمردرد و درد عصب سیاتیک
- آرتروز مچ پا
- فلج شدن صورت
- بعد از جراحی ستون فقرات
- درد پا، التهاب آشیل
- درد و آسیبهای لگن
- آرتریت روماتوئید
- عارضه آرنج تنیس بازان
- شین اسپیلینت
- درد مچ دست
- تاندونیت و التهاب تاندونها
- فیبرومیالژیا
روشهای الکتروتراپی
اولتراسوندتراپی
یکی از روشهای موثر و پر کاربرد الکتروتراپی، اولتراسوندتراپی است. این روش درمانی توسط دستگاه اولتراسوند و با استفاده از امواج فراصوت انجام شده و اساس و پایه آن لرزشهای مکانیکی است. این لرزشها توسط دستگاه اولتراسوند منجر به ایجاد صوت شده و در بدن منتشر میشوند. این تکنیک درمانی باعث افزایش گردش خون در بافتهای آسیبدیده و در نهایت تحریک و ترمیم بافتهای آسیبدیده نواحی مختلف بدن شده و به درمان بسیاری از عارضهها مانند فاشیا کف پا و شانه یخ زده میپردازد.
مگنت تراپی
یکی دیگر از روشهای الکتروتراپی، روش درمانی مگنت تراپی است. پایه و اساس این روش درمانی، ایجاد میدان مغناطیسی و افزایش سطح اکسیژن سلولهای بدن است. مگنتتراپی بیشتر برای درمان بیماری هایی از جمله آرتروزها و پارکینسون به کار میرود.
لیزرتراپی
یکی دیگر از روشهای رایج از درمانهای الکتروتراپی، لیزرتراپی است. در این روش فیزیوتراپیست با استفاده از اشعه و نور لیزر و تاباندن آن به ناحیه آسیب دیده بدن، به تحریک و ترمیم بافتها میپردازد و باعث کاهش التهاب ناحیه آسیب دیده می شود. این روش درمانی سیستم ایمنی بدن را تقویت کرده و واکنش ایمنی را نیز افزایش میدهد.
تحریکات الکتریکی TENS
تنس یا همان تحریک الکتریکی عصبها از روشهای درمانی موثر در درمان اکثر عارضههای بدن است. در این روش با استفاده از دستگاه مخصوصی، جریانالکتریکی به داخل پوست و عصبهای بدن انتقال پیدا کرده و شروع به تحریک بافتهای آسیبدیده و ترمیم و بهبود آن میکند. این روش درمانی موجب تولید هورمون اندورفین و کاهش درد بیمار میشود. تنس از بهترین و رایجترین وسایل الکتروتراپی برای اعمال جریان الکتریکی به ناحیه کمر است. فیزیوتراپیست برای انتقال جریان الکتریکی از الکترودهایی استفاده کرده و آنها را روی ناحیه دردناک و آسیب دیده بدن قرار میدهد و در نهایت به بهبود ناحیه آسیبدیده میپردازد.
معایب الکتروتراپی
این روش درمانی همانطور که دارای فواید بسیاری است، معایبی نیز به همراه دارد. این معایب عبارتند از:
- این روش درمانی برای همه افراد مناسب نیست.
- ممکن است به تمدید دوره درمانی نیاز داشته باشد.
- در صورتی که توسط متخصص ماهر فیزیوتراپیست انجام نشود، خطرناک خواهد بود.
امواج مختلف در الکتروتراپی
در روشهای الکتروتراپی از امواج گوناگونی استفاده میشود که هر کدام از آنها در ناحیه خاصی از بدن تاثیر گذاشته و موجب بهبود بیمار میشوند. این امواج عبارتند از:
جریان روسی: در این امواج فرکانس متوسط بوده و انرژی پالسی به طور متناوب به بدن منتقل میشود. این جریان موجب ترشح اندورفین نیز میگردد.
جریان تداخلی: IFC ، حالتی از موجهای الکتریکی بوده که برای درمان دردهای شدید از آن استفاده شده و معمولا بعد از جراحی و آسیبدیدگیها نیز از آن استفاده میشود. این امواج به راحتی و با شتاب بالایی از پوست عبور میکنند.
جریان مدوله: برای درمان دردهای آرنج، مچ پا، کف پا و دیگر نواحی کوچک در بدن از این جریان استفاده میشود. باید گفت این جریان شبیه به جریان تداخلی بوده و فقط در هنگام انتقال به بدن برای ترکیب فرکانسها از یک کانال جداگانه استفاده میشود.
جریان دوگانه: دارای دو پالس بوده و شدت آن متناوب است. برای دردهای حاد و مزمن، همچنین تقویت عضلات، کاهش تورم و بهبود گردش خون مورد استفاده قرار میگیرد.
جریان میکرو: شدت آن کم بوده و برای ترمیم زخمها مورد استفاده قرار میگیرد.(نسبت به دیگر جریان ها راحتتر و قابل تحملتر است.)
ولتاژ بالا: استفاده از یک موج تک فاز با قطب مثبت و منفی به منظور کاهش تورم، تسکین درد و ترمیم زخمها
عوارض الکتروتراپی
در حالت کلی روشهای درمانی الکتروتراپی هیچ عارضه خاص و دائمی به دنبال ندارند. در صورتی که این روشها توسط افراد غیرمتخصص صورت بگیرد، ممکن است عوارض شدید و یا دائمی را به دنبال داشته باشد. در بعضی از افراد نیز عوارضی از جمله حساسیتهای پوستی، درد، خارش و تورم موقتی اتفاق میافتد.
الکتروتراپی به بهبود چه عارضههایی کمک میکند؟
روشهای درمانی الکتروتراپی به بهبود سریع عوارض گوناگون در بدن کمک کرده و باعث بهبود درد و تورم در نواحی آسیبدیده بدن میشود. این عوارض عبارتند از:
انواع آرتروزها
دیسک کمر و گردن
شانه یخ زده
شکستگیها و آسیبهای ورزشی
تاندونیت شانه
درد در نواحی مختلف
آسیب روتاتور کاف شانه
خارپاشنه
درد سیاتیک
پیچ خوردگیها
درد پاشنه پا و کف پا
آرتریت
بورسیت
سندرم تونل کارپال
عارضه آرنج تنیس بازان
عارضه آرنج گلف بازان
تنگی کانال نخاعی
بیماریهای پوستی
آسیبهای بافتی
آسیبهای زانو
گرفتگی و اسپاسمهای عضلانی
عارضه تاندون شست دست
زنان باردار
افرادی که در قلب خود باتری دارند.
افرادی که عفونتهای شدید دارند.
افرادی که دچار تومورهای پوستی بدخیم هستند.
الکتروتراپی برای چه کسانی مضر است؟
روشهای درمانی الکتروتراپی به دلیل استفاده از جریان الکتریکی و منتقل کردن آن به بدن میتوانند در بعضی از افراد باعث ایجاد ناراحتی و عارضههای شدید و خطرناک شود. به همین دلیل بعضی از افراد شامل موارد منع الکتروتراپی شده و فیزیوتراپیست نباید این درمانها را بر روی این افراد انجام دهد. این موارد عبارتند از:
- زنان باردار
- افرادی که در قلب خود باتری دارند.
- افرادی که عفونت های شدید دارند.
- افرادی که دچار تومورهای پوستی بدخیم هستند.