در این مقاله به سوالاتی اشاره شده که بیمارانی که بازسازی رباط صلیبی قدامی انجام دادهاند، معمولا با آن روبرو میشوند:
- علائم نیاز به عمل زانو چیست؟
درجاتی از بیثباتی – چه ذهنی و چه عملی
ترکیبی از چندین آسیب – پارگی غضروف، آسیبهای غضروفی، سایر آسیبهای رباطی سنین جوانی – که نسبی است
سطح فعالیت پیشبینیشده بالا مربوط به ورزشهای چرخشی و کات دار
-
چرا ACL بازسازی شده و مرمت نمیشود؟
دلیلش این است که وقتی ACLتان پاره میشود، دیگر امکان پیوند آن به یکدیگر وجود ندارد چون تارهای آن امکان پیوند ندارند. بنابراین، ACL با پیوند جدیدی بازسازی (جایگزین) میشود که از بافت جایگزین درست شدهاند.
-
چه نوع گزینههایی برای پیوند وجود دارد؟
دو نوع گزینه پیوند وجود دارد: پیوند اتوگرافت (بافت خودِ شخص) یا آلوگرافت (بافت فرد اهداکننده).
در بیشتر موارد از اتوگرافت (بافت خود شخص) استفاده میشود. گزینههای اتوگرافت عبارتند از بخشی از تاندون کشکک یا دو تاندون همسترینگ. انتخاب اینکه از کدامیک استفاده شود براساس ارزیابی موردی است اما نتایج هر دو یکسان است.
گزینههای آلوگرافت (بافت فرد اهداکننده) بسیار زیاد است. این موارد عبارتند از پیوندهای بافت نرم (تاندون) و پیوند مرکب استخوان و تاندون (تاندون کشکک و تاندون آشیل). از مزایای استفاده از آلوگرافت برای بازسازی ACL میتوان به پاتلوفمورال بدون تغییر، ، کاهش کلی عوارض جراحی، کاهش زمان عمل، بهبود کاسمزیس با برشهای جراحی کوچکتر، درد کمتر بعد از عمل، بازتوانی آسانتر و کاهش هزینه کلی اشاره کرد. آلوگرافت به ویژه برای بیمارانی که بازسازی اتوگرافت ACL قبلا برای آنها موفق نبوده یا بیمارانی که نیاز به بازسازی پیچیده رباط چندگانه دارند مفید است. نتایج استفاده از آلوگرافت یا اتوگرافت برای بازسازی ACL قابل مقایسه است ولی بهتر است در ورزشکار حرفه ای انجام نشود..
-
چگونه پیوندها به استخوان ثابت میشوند؟
تکنیکهای ثابتسازی بیشماری وجود دارد. معمولا تثبیت آنها با میخهای تثبیتکنندهای انجام میشود که پیوند را در تونلهای کوچک حفاریشده ثابت میکنند و نیز یک پیچ کوچک فلزی یا قابل جذب که در تونل قرار میگیرد تا پیوند را محکم به دیوارههای تونل ثابت کند. از پیچها یا منگنههای کوچک هم ممکن است برای محکم کردن اتصال استفاده شود. در بعضی موارد ممکن است این ابزار بعدا باعث تحریک شوند و نیاز باشد برداشته شوند.
-
مدت جراحی چقدر است؟
بسته به وجود آسیبهای دیگر به غضروف یا رباطها ویا منیسک ، جراحی ۱ تا ۲ ساعت طول میکشد.
-
برشها کجاست؟
در اطراف تاندون کشککی زانو، دوتا چهار برش ۱سانتیمتری برای تجهیزات آرتروسکوپی ایجاد میشود. یک برش کوچک ۴ سانتیمتری در حدود ۵ سانتیمتری زیر مفصل در امتداد داخل زانو ایجاد میشود که تونلها در آن حفاری میشوند و پیوند در آنجا انجام میشود. ممکن است یک برش کوچک دقیقا در قسمت بالای زانو و در خارج از زانو ایجاد شود، همانجایی که تثبیت پیوند روی استخوان ران قرار میگیرد. این برشها کوچکند و از نظر زیبایی مشکلی ایجاد نمیکنند.جهت ترمیم منیسک برشها افزایش مییابند.
-
خطرات جراحی رباط صلیبی قدامی؟
تمام جراحیها خطراتی طبیعی دارند؛ حتی اگر این خطرات کم باشد. خطرات عمده عبارتند از عفونت، تورم، مشکلات ترمیم زخم، لخته شدن خون، سفتیو خشکی زانو ، بازگشت بیثباتی، آرتروز، درد و دردناک شدن محل کارگذاری فلزات. گزارش شده است که خطر عفونت حدود 0.8٪ است و در صورت تشخیص، با تمیز کردن مفصل و آنتیبیوتیک درمان میشود. اقدامات پیشگیرانهای که میتوان انجام داد عبارتند از: پاکسازی پوست، تکنیک دقیق جراحی و آنتیبیوتیکهای قبل از عمل. ورم بعد از جراحی ACL عادی است اما اگر ورم زیادی وجود داشته باشد که حرکت را محدود میکند یا باعث درد زیاد میشود ممکن است آسپیراسیون مفصل لازم شود. این اتفاق به ندرت میافتد. برشها خیلی کوچکند و بنابراین عوارض نادر است.
گاهی اوقات تاول ایجاد میشود اما این موارد معمولا با داروهای خانگی یا آنتیبیوتیک درمان میشوند. لخته خون نگرانکننده است و بیمارانِ در معرض خطر، بیمارانی هستند که سابقه لخته شدن خون در خانواده دارند، سابقه لخته خون قبلی دارند، بیماران بالای 40 سال، دچار چاقی، سیگاریها، زنان هستند، کسانی که قرصهای جلوگیری از بارداری مصرف میکنند، دارای سابقه سرطان هستند و عدم تحرک دارند. اقدامات پیشگیرانه عبارتند از مستندسازی دقیق هر یک از این عوامل، ثبات زودهنگام، d/c از BCPها یک هفته قبل از جراحی و استفاده از پروفیلاکسی شیمیایی. معمولا از آسپرین برای مدت ۳ تا ۴ هفته پس از جراحی استفاده میشود. در بعضی موارد، استفاده از هپارین یا کومادین با وزن مولکولی کم در نظر گرفته میشود. این کار پس از بحث و گفتگو با بیمار به تشخیص پزشک خواهد بود. باید همه این موارد را به پزشکتان بگویید. مشکلات حرکتی حالا که هنوز اول کار است، کمتر مشاهده میشوند. بعضی پزشکان از دستگاه حرکتی (CPM) استفاده میکنند.
البته مورد به مورد تفاوت دارد. اگر دامنه حرکتتان گاهی پیشرفت نمیکند، به آرتروسکوپی یا دستکاری مجدد نیاز است. این کار ۲ تا ۳ ماه پس از جراحی اولیه ACL در نظر گرفته میشود و بسته به میزان پیشرفت در درمان است. هدف از بازسازی ACL، جایگزینی ACL اصلی است. با این حال، در بعضی موارد، پیوند به استخوان جوش نمیخورد یا کنده میشود. این اتفاق باعث بیثباتیهای مکرر میشود. اگر این اتفاق بیفتد ممکن است یک عمل جراحی مجدد نیاز باشد. خوشبختانه این مورد نادر است. اگر زانو آسیب ببیند، هرکاری هم انجام دهید مفصل در معرض آرتروز است. این امر به دلیل پارگی ACL و صدمات مربوط به بقیه جاهای مفصل است.
انجام بازسازی ACL تضمینی نمیدهد که آرتروز رخ ندهد. قوی نگه داشتن مفصل و آگاهی از محدودیتهای ناشی از آسیبدیدگی به عقب انداختن آرتروز کمک میکند. درد مربوط به زانو و ابزار غیر معمول نیست. این درد معمولا به دلیل جای زخم، آرتروز، ورم و برجسته شدن ابزار است. ابزار را میتوان برداشت و گاهی اوقات ممکن است نیاز به انجام آرتروسکوپی بعدی (تنظیم) باشد. لطفا درک کنید که بیش از ۱۰۰۰۰۰بازسازی ACL در سال انجام میشود و میزان موفقیتْ ۸۵ تا ۹۰درصد است. این خطرات اندک است و بازگشت به سبک زندگی فعال ورزشی منافع قابل توجهی دارد.
-
چه موقع میتوانم رانندگی کنم؟
نباید از داروهای ضد درد هنگام رانندگی استفاده کنید زیرا این داروها ممکن است بر توانایی رانندگیتان تاثیر بگذارند. اگر با اتومبیل اتوماتیک رانندگی میکنید و بازسازی ACL روی زانوی چپتان انجام شده، میتوانید اگر هنگام سوار شدن و خارج شدن از ماشین احساس راحتی میکنید رانندگی کنید. اگر جراحی، روی زانوی راستتان انجام شده یا اگر با وجود اینکه جراحی روی زانوی چپتان انجام شده، اتومبیلتان استاندارد است، معمولا حدود ۳ تا ۴ هفته طول میکشد تا کنترل کافی بر روی عضلات چهار سر ران یا عضله ران داشته باشید تا بتوانید با خیال راحت از خودتان مراقبت کنید.
-
فیزیوتراپی چه مدت طول میکشد؟
هدف از تراپی، کنترل درد و ورم، بازیابی حرکت، ایجاد قدرت، بازیابی عملکرد و آمادهسازی شما برای بازگشت به ورزش یا ورزش مورد نظرتان است. این اهداف ممکن است در هر بیمار متفاوت باشد اما معمولا ۲ تا ۳ ماه طول میکشد. بسیاری از تمرینات را میتوان در یک باشگاه انجام داد و بنابراین توصیه میشود به عضویت باشگاهی درآیید، مگر اینکه وسایل بدنسازی در خانه داشته باشید. این کار معمولا هفته اول پس از جراحی شروع میشود و بنابراین توصیه میشود که قرار ملاقاتهایی را با درمانگر مستقر در محل خود تنظیم کنید. پزشکتان درمان مناسب شما را انجام خواهد داد.
-
بعد از جراحی چه اتفاقی میافتد؟
۳ تا ۵ روز پس از جراحی برای برداشتن پانسمان و بررسی زخم ویزیت خواهید شد. بریسی خواهید داشت که از مچ تا ران را در بر میگیرد. در ابتدا این بریس قفل میشود اما با افزایش قدرت و انعطافپذیری، بریس باز میشود. این کار معمولا ۱ تا ۲ هفته به طول میانجامد و برای محافظت از زانوی شما در اوایل دوره پس از عمل در حالی که از جراحی بهبود مییابید، طراحی شده است.
به همین دلیل از عصا در ۲ تا ۴ هفته اول استفاده میشود. در ابتدا جراحی باعث احساس ضعف و ناپایداری در زانوی شما میشود. دلیلش درد ناشی از جراحی و ورمی است که به دنبال آن ایجاد میشود. از این رو عصا برای حمایت و محافظت به کار میرود. سپس ۷ تا ۱۰ روز بعد برای کشیدن بخیههایتان ویزیت میشوید. ویزیتهای بعدی هر ۴ تا ۶ هفته برای نظارت بر پیشرفتتان تا زمان بهبودی انجام میشود. بریس را میتوان برای دوش گرفتن و خوابیدن بعد از هفته اول از بدن جدا کرد، مگر اینکه پزشک دستور دیگری داده باشد.
-
چه زمانی میتوانم به ورزش برگردم و آیا به بریس ورزشی نیاز دارم؟
بسته به پیشرفت زانویتان و سایر آسیبهای مرتبط، مجاز به دویدن، گلف و سایر ورزشهای غیر چرخشی در مدت ۵ ماه هستید. بازگشت کامل به ورزشهای تماسی بسته به وضعیت زانو در ۶ ماه است. بریس معمولا مورد نیاز نیست، با این حال برخی از بیماران با بازگشت به ورزش، امنیت اضافی بریس را برای مدتی ترجیح میدهند. بریس معمولا در اولین سال پس از جراحی استفاده میشود. نوع بریس را پزشک مشخص میکند.